Podczas współpracy autora z różnymi projektantami wielokrotnie zostaje poruszony temat właściwego doboru klimakonwektorów wentylatorowych. W wielu przypadkach mylone są pojęcia wydajności chłodniczej jawnej i utajonej klimakonwektora z pojęciem jawnych i utajonych zysków ciepła pomieszczeń. Problematyka ta na etapie doboru jest na swój sposób ściśle ze sobą powiązana. Należy jednak pamiętać, że poprawnie dobrany klimakonwektor powinien być dokładnie dopasowany do charakterystyki cieplno-wilgotnościowej danego pomieszczenia. Tylko w taki sposób możliwa jest efektywna jego praca.
Przyjęcie zbyt niskiej temperatury zasilania chłodnicy powoduje, że duża część mocy chłodniczej i mocy elektrycznej systemu klimatyzacyjnego jest tracona na zbędne osuszanie powietrza w wyniku czego, zbyt dużą ilość kondensatu spływa do systemu kanalizacyjnego. W niniejszej publikacji zostaną przedstawione wybrane zagadnienia dotyczące doboru tytułowych odbiorników chłodu a w szczególności te związane z wydajnością chłodniczą jawną i utajoną w ujęciu poprawności pracy w pomieszczeniach o różnych zyskach ciepła jawnych i utajonych.
Klimakonwektory wentylatorowe w technologicznych układach uzdatniania powietrza Klimakonwektory są urządzeniami pracującymi w większości systemów z dwuetapowym uzdatnianiem powietrza. Powietrze pierwotne (świeże, higieniczne) jest obrabiane w centrali klimatyzacyjnej i po uzyskaniu odpowiednich parametrów tłoczone do pomieszczenia lub do komory mieszania klimakonwektorów. W tym drugim wypadku powietrze jest mieszane z powietrzem wtórnym (recyrkulacyjnym) z pomieszczenia i po uzdatnianiu na wylocie z klimakonwektora są uzyskiwane parametry powietrza nawiewanego pozwalającego na odprowadzenie zysków ciepła i wilgoci z pomieszczenia. W systemie, w którym powietrze świeże (pierwotne) jest doprowadzone za pomocą elementów nawiewnych do pomieszczeń, powietrze wtórne jest uzdatnione na klimakonwektorze a następnie mieszane z powietrzem pierwotnym już w pomieszczeniu. Parametry mieszaniny powietrza odpowiadają docelowym parametrom powietrza nawiewanego. Parametry te zależnie od układu technologicznego uzdatniania powietrza będą w obu przypadkach identyczne, ale obraz poszczególnych przemian powietrza dla tych układów będzie się różnił. Parametry powietrza nawiewanego będące wynikiem procesów przemian powietrza pierwotnego i wtórnego powinny zostać w taki sposób dobrane by umożliwiały odprowadzenie zysków ciepła i wilgoci z pomieszczenia. Spotykane są również systemy jednoetapowego uzdatniania powietrza, w których klimakonwektory pracują tylko i wyłącznie na powietrzu recyrkulacyjnym i przygotowują jedynie powietrze w pomieszczeniu. Z uwagi, iż w tego typu systemach nie jest doprowadzane powietrze świeże mówimy w takich przypadkach o systemie schładzania powietrza (i czasami osuszania, zależnie od temperatury cieczy zasilającej) a nie o systemie klimatyzacji, której nieodłącznym elementem jest doprowadzenie świeżego powietrza higienicznego. W systemie tym istnieje również jednak potrzeba dopasowania pracy wentylokonwektora do charakterystyki pomieszczenia.
Zyski ciepła jawne i utajone. Współczynnik kierunkowy przemiany Informacja dotycząca zysków ciepła i wilgoci w pomieszczeniu stanowi podstawę wszelkich kalkulacji i obliczeń systemów klimatyzacyjnych. Zyski ciepła w pomieszczeniu mogą pochodzić z różnych źródeł. Do składowych elementów należą zyski pochodzące od zewnętrznych czynników atmosferycznych (wpływ temperatury zewnętrznej i promieniowania słonecznego) oraz od wewnętrznych źródeł, do których należą: ludzie (zyski jawne i utajone), oświetlenie, urządzenia elektryczne, sąsiednie pomieszczenia (o temperaturze wyższej niż w pomieszczeniu klimatyzowanym), itp. Suma obydwu składowych zewnętrznych i wewnętrznych zysków ciepła stanowi wartość wyrażoną w kW, zwaną ogólnie zyskami ciepła. Należy zwrócić uwagę, iż ludzie przekazują ciepło w sposób jawny i utajony. Jawne przekazywanie ciepła wynika z różnicy temperatury pomiędzy skórą ludzką i powietrzem w pomieszczeniu, zaś utajone wynika z wydzielania pary wodnej przez skórę i podczas oddychania. Stan powietrza w pomieszczeniu na wskutek występowania zysków ciepła i wilgoci zmienia się. Kierunek tej zmiany można zaobserwować na wykresie Moliera. Przebiega on zgodnie z tzw. współczynnikiem kierunkowym przemiany. Współczynnik ten określa się jako stosunek zysków ciepła (jawnych i utajonych) do zysków wilgoci. Im większe zyski ciepła w stosunku do zysków wilgoci, tym kierunek przemiany powietrza będzie „bardziej pionowy” i odwrotnie, im wyższe zyski wilgoci tym bardziej przemiana powietrza będzie przebiegać w kierunku poziomym. Wydajność chłodnicza jawna i utajona klimakonwektorów Klimakonwektor jest urządzeniem wyposażonym w kilka zasadniczych elementów do których można zaliczyć m.in.: wymiennik chłodnicy i/lub nagrzewnicy oraz wentylator. Wymiennik chłodnicy może być zasilony cieczą ziębniczą o różnej temperaturze i zależnie od jej parametrów może realizować różne procesy przemiany powietrza uzdatnianego. Jeśli średnia temperatura powierzchni ścianki (wynikająca z temperatury zasilania i powrotu wody ziębniczej) jest równa temperaturze punktu rosy powietrza na wlocie do wymiennika chłodnicy, klimakonwektor realizuje proces tylko schładzania powietrza (bez osuszania). Przemiana ta może zostać przedstawiona na wykresie Molliera i przyjmie ona postać prostej pionowej od parametrów stanu powietrza na wlocie do wymiennika w dół. Całkowita wydajność chłodnicza jest równa wówczas jawnej wydajności chłodniczej. Jeżeli średnia temperatura powierzchni ścianki jest niższa od temperatury punktu rosy powietrza na wlocie do wymiennika wówczas klimakonwektor, oprócz procesu schładzania powietrza, dokonuje również osuszania powietrza co powoduje, że całkowita wydajność chłodnicza częściowo jest wykorzystywana na schłodzenie powietrza, część zaś całkowitej mocy chłodniczej jest tracona na osuszanie powietrza. Część mocy chłodniczej związanej ze schładzaniem powietrza nosi nazwę jawnej wydajności chłodniczej, zaś część mocy chłodniczej traconej na odwilżanie powietrza zwana jest utajoną wydajnością chłodniczą. Im niższa temperatura wody ziębniczej (zasilającej chłodnicę) od temperatury punktu rosy na wlocie do klimakonwektora, tym większy udział utajonej mocy chłodniczej w całkowitej. Towarzyszy temu zjawisku również większa ilość wykroplonej wilgoci. Przemiana powietrza na wykresie „h-x” bardziej zbliża się do kierunku poziomego. Dobór klimakonwektorów wentylatorowych pod kątem jawnych i utajonych zysków ciepła (...)
Efektywna praca klimakonwektorów (...)
Zagadnienie akustyki w klimakonwektorach wentylatorowych (...)
Podsumowanie Przedstawione w artykule informacje pozwalają na ogólne zapoznanie się z wybranymi zagadnieniami związanymi z prawidłowym doborem klimakonwekorów. W artykule autor poruszył w szczególności te tematy, które pojawiają się w codziennej pracy projektantów i powodują pewne dylematy podczas doboru urządzęń. Autor ma nadzieję, że powyższe wnioski pozwolą na rozwianie wszelkich wątpliwości, tak aby zaprojektowany system był komfortowy i efektywny energetycznie zarówno „na papierze” jak i podczas rzeczywistej pracy. |