Zamienniki dla czynnika R22 - analiza porównawcza właściwości termodynamicznych
Ocena użytkowników: / 4
SłabyŚwietny 
Wydanie 7/2008  |  Data dodania: 10.07.2008

Obecnie nie ma przeszkód formalnych do prowadzenia serwisu i napraw urządzeń zawierających związki z grupy HCFC, w tym również R22 jednak wszystko wskazuje, że w ciągu dwóch najbliższych lat sytuacja ta ulegnie znacznej zmianie.
Czynnik ziębniczy R22 należy do grupy chlorofluoroweglowodorów (HCFC) i jest wycofywany z użycia ze względów ochrony środowiska, zgodnie z międzynarodowymi uzgodnieniami określonymi Protokołem Montrealskim. Produkcja i zużycie R22 znajduje się pod ścisłą kontrolą. W związku z powyższym używanie produktów, urządzeń i instalacji zawierających czynnik R22, w tym eksploatacja urządzeń i instalacji, podlega monitorowaniu i ograniczeniom, a ich celem w najbliższych latach jest całkowita eliminacja i zakaz używania związków z grupy HCFC.
 

    W Polsce obowiązuje rozporządzenie WE, które od 1 styczna 2004 roku zezwala na wykorzystywanie R22 jedynie do napraw i serwisu istniejących urządzeń ziębniczych, klimatyzacyjnych i instalacji pomp ciepła. Dodatkowo ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 o substancjach zubożających warstwę ozonową wprowadziła ograniczenia w postaci zakazu obrotu takimi urządzeniami. W chwili obecnej właściciel urządzenia zawierającego substancję kontrolowaną, w tym również R22, nie może rozbudować, sprzedać lub nawet odstąpić nieodpłatnie takiego urządzenia innemu podmiotowi.

    Harmonogram wycofywania czynnika R22 ze stosowania i obrotu na dzień dzisiejszy jest następujący:
● od 1 stycznia 2010 roku nie będzie można stosować pierwotnych „świeżych” czynników z grupy HCFC do obsługi technicznej i naprawy urządzeń, a jedynie pochodzące z odzysku (np. R22 jedynie z recyklingu lub regeneracji). Należy tu podkreślić, że zakupiony wcześniej „świeży” czynnik R22 w celu magazynowania aby np. zapewnić zapas czynnika chłodniczego na wypadek awarii instalacji, po tej dacie także w świetle prawa nie będzie mógł być już wykorzystany;
● od 1 stycznia 2015 roku nie będzie można stosować żadnych HCFC (zarówno „świeżych”, jak i pochodzących z odzysku). Od tej daty urządzenia takie mogą być eksploatowane do tzw. „śmierci technicznej”, bez możliwości prowadzenia obsługi technicznej i naprawy, podczas których konieczna jest jakakolwiek ingerencja w obieg ziębniczy (np. dopełnienie czynnikiem ziębniczym). Można będzie przeprowadzać jedynie naprawy, które nie wymagają takiej ingerencji (np. naprawa instalacji elektrycznej). Należy jednak zaznaczyć, że okres stosowania HCFC pochodzących z odzysku wyznaczony do końca 2014 r. może ulec zmianie. W trakcie bieżącego 2008 roku Komisja Europejska dokona przeglądu w zakresie technicznego i ekonomicznego dostępu do substancji  alternatywnych dla HCFC, wyniki którego będą podstawą do podjęcia ostatecznej decyzji w tej sprawie – w tym także nawet skrócenia w/w terminu.

    Wobec zaistniałej sytuacji odpowiednio wcześniej na całym świecie podjęto szeroko zakrojone prace badawcze prowadzone zarówno przez producentów czynników i wyposażenia ziębniczego jak i naukowców. Prace te miały na celu znalezienie substancji bezpiecznych ekologicznie, które mogłyby z czasem całkowicie zastąpić stosowane dotychczas i stopniowo wycofywane z użycia czynniki ziębnicze. Ten wspólny wysiłek przedstawicieli branży ziębniczej i klimatyzacyjnej doprowadził między innymi do wypuszczenia na rynek szeregu substancji mogących stanowić zamienniki wycofywanego czynnika R22, który należy do ziębników o bardzo szerokim zakresie zastosowań w technice ziębniczej i klimatyzacyjnej. Nowe czynniki ziębnicze będące jego zamiennikami przeznaczone są do zastępowania R22 w istniejących układach przez wymianę lub po przezbrojeniu instalacji zgodnie z odpowiednimi procedurami. Znajdują one także zastosowanie w nowych obecnie budowanych instalacjach. Muszą one spełniać podstawowe kryteria chemiczne, fizyczne i termodynamiczne, analogicznie tak jak to było pierwotnie wymagane przy doborze czynnika R22 oraz oczywiście także obecnie obowiązujące kryteria bezpieczeństwa dla środowiska naturalnego.
    W niniejszym artykule podjęto próbę porównania i oceny niektórych obecnie proponowanych zamienników czynnika ziębniczego R22. Do wyznaczenia wybranych parametrów analizowanych czynników zastosowano uznany program obliczeniowy pozwalający na wyznaczenie właściwości fizycznych i cieplnych zarówno jednorodnych czynników ziębniczych jak i ich mieszanin o znanym składzie jakościowym i wagowym. Wykorzystano również tablice, zestawienia i wykresy publikowane przez producentów tych substancji oraz ośrodki badawcze zajmujące się tematyką dotyczącą wprowadzania nowych, ekologicznych czynników ziębniczych (patrz: literatura).

Analiza dostępnych na rynku zamienników czynnika ziębniczego R22

    W tabeli 1 zestawiono aktualnie popularne zamienniki R22 oraz ich przeznaczenie i zastosowanie wg propozycji różnych producentów.
    Do bardziej szczegółowej oceny parametrów zamienników R22 zdecydowano się wybrać te spośród nich, które w szerszym zakresie spełniają podstawowe kryteria fizyczne, chemiczne i termodynamiczne oraz kryteria ochrony środowiska, a ponadto:
● są czynnikami długoterminowymi, należącymi do grupy HFC;
● wg zaleceń producentów są przeznaczone do stosowania w urządzeniach ziębniczych średniociśnieniowych typu np. handlowe, przemysłowe i stacje klimatyzacji,
● należą do substancji, które mogą być wprowadzane do istniejących obiegów ziębniczych, pracujących dotychczas na czynniku R22, bez konieczności wymiany oleju (cechują się bowiem dobrą rozpuszczalnością w olejach mineralnych stosowanych z freonem R22) i zasadniczo przy wymianie filtrów-odwilżaczy w instalacji ziębniczej lub do substancji typu retrofit, które mogą być wprowadzane do istniejących obiegów po wymianie oleju i płukaniu instalacji oraz po wymianie niektórych elementów wyposażenia instalacji,
● są dostępne na rynku – wytwarzane przez renomowanych producentów.

    W związku z powyższym do dalszej analizy porównawczej wytypowano następujące substancje będące standardowymi zamiennikami czynnika R22: R417A, R419A, R422A, R422D, R424A
    Wzięto pod uwagę także stosowany w pewnych przypadkach jako zamiennik R22 mieszaninę azeotropową – czynnik R507.
    W toku analizy porównawczej uwzględniono dodatkowo czynnik R125 (będący istotnym składnikiem mieszanin zeotropowych), który mimo małego rozpowszechnienia jako samodzielny czynnik ziębniczy, jest w niektórych przypadkach także brany pod uwagę przy poszukiwaniu zamienników dla R22. Dodatkowo w pewnym zakresie także podjęto próbę oceny mało znanego czynnika RED TEK 22A.
    W tabeli 2 zamieszczono skład oraz nazwy handlowe wytypowanych do analizy czynników używane przez producentów.

Teoretyczna ocena wytypowanych zamienników czynnika R22
(...)

Ocena wytypowanych zamienników czynnika R22

(...)

Podsumowanie
    Na podstawie przeprowadzonych porównań i analiz można wyrobić sobie zdanie, iż stosunkowo bardzo duża ilość oferowanych zamienników czynnika R22 niestety nie świadczy o powstaniu wielu rozwiązań, które w sposób kompleksowy oraz technicznie porównywalny byłyby w stanie zastąpić tak szeroko stosowany w technice ziębniczej i klimatyzacyjnej czynnik jakim jest R22. Na dzień dzisiejszy można odnieść wrażenie, że sytuacja jest raczej odwrotna – ponieważ nie ma dobrego porównywalnego i równie uniwersalnego czynnika powstała cała rodzina różnego typu jego zamienników.
    Na koniec należy zaznaczyć, iż przed wymianą czynnika R22 na wybrany jeden z wielu jego zamienników, w przypadku instalacji ziębniczej, z którą wiążemy w dłuższej perspektywie czasowej plany eksploatacyjne, zanim poniesiemy koszty związane z zakupem nowego czynnika (a czasem także i przezbrojeniem instalacji) powinniśmy mieć świadomość możliwości powstania ograniczeń w stosunku do niektórych z tych zamienników na podstawie wchodzących w najbliższym czasie przepisów dotyczących fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów). Ponadto do lipca 2011 roku zostanie opublikowane przez Komisję Europejską sprawozdanie oceniające skuteczność stosowania przepisów dotyczących emisji poziomów emisji gazów fluorowanych (HFC) i w efekcie Komisja Europejska może się zdecydować na wprowadzenie dalej idących zmian – w tym także znaczne ograniczenia a nawet na wycofywanie z użytkowania niektórych gazów fluorowanych (HFC), co należy także brać pod uwagę przy planach wymiany R22 inne czynniki w instalacjach ziębniczych. 

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.