Co klasyfikacja NRO oznacza w praktyce? Przewody i izolacje nierozprzestrzeniające ognia a projektowanie instalacji sanitarnych
Ocena użytkowników: / 2
SłabyŚwietny 
Data dodania: 02.05.2016

Jeden z podstawowych elementów pasywnej ochrony przeciwpożarowej budynków stanowi konkretne rozwiązania oraz właściwości materiałów, z których zostały one wykonane – zarówno jeśli chodzi o konstrukcje budowlane, jak też systemy HVAC.

 

 

 

Projektanci i inżynierowie instalacji mają do czynienia z przewodami wentylacyjnymi, wodociągowymi, kanalizacyjnymi i grzewczymi oraz ich izolacjami, które klasyfikuje się jako nierozprzestrzeniające ognia (NRO). Choć temat znajduje pokrycie w obowiązujących przepisach prawa, to metoda klasyfikacji nierzadko pozostaje jeszcze dla fachowców niejasna. Czym w istocie są elementy opatrzone oznaczeniem NRO i jakie warunki powinny one spełniać?

 

 

2016 4 82 1

 

 

Podstawowe zasady doboru materiałów budowlanych ze względu na ich klasę reakcji na ogień określa Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 926 2014.01.01). Z uwagi na rozprzestrzenianie ognia, w rozporządzeniu znaleźć możemy m.in. klasyfi kacje konstrukcji nośnych (w tym stropów), ścian wewnętrznych, ścian zewnętrznych wraz z ociepleniem, dachów i pokryć dachowych, a także przewodów wentylacyjnych oraz izolacji rurociągów. W dziale Bezpieczeństwo pożarowe, rozdział 6. Wymagania przeciwpożarowe dla palenisk i instalacji znajdujemy zapis § 267 punkt 8: 

 

Izolacje cieplne i akustyczne zastosowane w instalacjach: wodociągowej, kanalizacyjnej i ogrzewczej powinny być wykonane w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia.

 

Co właściwie oznacza ten zapis? Zgodnie z paragrafem § 208 rozdziału 1 zasady ogólne, elementy budynku określone w rozporządzeniu jako nierozprzestrzeniające ognia, słabo rozprzestrzeniające ogień lub silnie rozprzestrzeniające ogień, powinny spełniać, z zastrzeżeniem ust. 3, wymagania zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia. Tutaj dochodzimy do sedna sprawy, która dla wielu projektantów i inżynierów instalacji nierzadko stanowi źródło nieporozumień na poziomie doboru materiału izolacyjnego. Zgodnie z treścią załącznika, nierozprzestrzeniającym ognia przewodom wentylacyjnym, wodociągowym, kanalizacyjnym i grzewczym oraz ich izolacjom cieplnym odpowiadają:

  • przewody i izolacje wykonane z wyrobów klasy reakcji na ogień: A1L; A2L-s1, d0; A2L-s2, d0; A2L-s3, d0; BL-s1, d0; BL-s2, d0 oraz BL-s3, d0; 
  • przewody i izolacje stanowiące wyrób o klasie reakcji na ogień wg PN-EN 13501-1:2008: A1L; A2L-s1, d0; A2L-s2, d0; A2L-s3, d0; BL-s1, d0; BL-s2, d0 oraz BL-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementów warstwowych powinna mieć klasę reakcji na ogień co najmniej E.

 

 

Nie rozprzestrzeniać wątpliwości

 

Wedle wspomnianego załącznika nr 3 do rozporządzenia, określeniom dotyczącym rozprzestrzeniania ognia odpowiadają europejskie klasy reakcji na ogień, dobrze znane m.in. z kart produktowych izolacji technicznych i budowlanych. Obecność w zapisach dopuszczalnych materiałów izolacyjnych o klasie E może więc nieco dziwić – zgodnie z normą, materiały tego typu potrafią mieć bardzo duży udział w ewentualnym pożarze, są zdolne do rozgorzenia przed upływem 10 minut i skutkują intensywną emisją dymu przy kontakcie z ogniem. Kluczowym z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego instalacji sanitarnych działaniem jest zatem rozróżnienie pomiędzy przewodami i izolacjami wykonanymi, a elementami stanowiącymi wyrób o określonej klasie reakcji na ogień.

 

Praktyka pokazuje, że nieostrość tego zapisu nierzadko przysparza projektantom i wykonawcom problemów z interpretacją. W pierwszym przypadku mówimy o sytuacji, w której zarówno przewód, jak też materiał izolacyjny, stanowią osobne wyroby – oba muszą wówczas posiadać klasę reakcji na ogień w zakresie od minimum BL-s3, d0 do A1L według normy PN-EN 13501-1:2008. W drugim przypadku materiał izolacyjny co prawda może posiadać klasę reakcji na ogień E, ale tylko, jeśli przewód razem z izolacją stanowią gotowy, nierozłączny, prefabrykowany wyrób, który jako całość spełnia wymagania dla klasy co najmniej BL-s3. W sytuacji, gdy projektant dobiera rozwiązanie izolacyjne np. dla już istniejącego kanału wentylacyjnego, skorzystanie z takiego materiału izolacyjnego będzie więc oznaczać niespełnienie wymagań dla przewodów nierozprzestrzeniających ognia.

 

Materiały niepalne – krok dalej w stronę bezpieczeństwa Prawidłowa interpretacja przepisów zawartych w omawianym załączniku nr 3 do rozporządzenia posiada kluczowe znaczenie, szczególnie w kontekście przewodów instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych czy ogrzewczych, które nierzadko biegną przez kilka stref oddzielenia przeciwpożarowego i stanowią newralgiczny element z punktu widzenia bezpieczeństwa całego budynku.

 

 

2016 4 82 2

 

 

Podczas projektowania systemów HVAC warto pójść o krok dalej i zwrócić uwagę nie tylko na sam ogień, płomienie oraz wysoką temperaturę. W warunkach pożaru równie duże, o ile nie większe niebezpieczeństwo dla osób i mienia stanowią płonące krople oraz wydzielający się dym – jak wskazują statystyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, tylko od września ubiegłego roku doszło w Polsce do blisko 3000 incydentów związanych z udziałem tlenku węgla, w tym do 39 wypadków śmiertelnych [1]. Duże ilości dymu wydłużają czas efektywnej ewakuacji z płonącego budynku, a płonące krople przyczyniają się do dalszego rozprzestrzeniania się ognia. Jak podkreślają eksperci, rozwiązaniem, które pomaga ograniczyć te negatywne zjawiska, jest zastosowanie wyrobów sklasyfikowanych według normy PN-EN 13501-1:2008 jako niepalne.

 

W klasyfikacji uzupełniającej do europejskiej klasyfi kacji ogniowej materiałów budowlanych znaleźć możemy określenia dotyczące klasy wytwarzania dymu (s) i płonących kropli (d) przez poszczególne wyroby. Wyroby klasy A1 nie posiadają tych określeń, ponieważ nie palą się ani w żaden sposób nie przyczyniają się do rozwoju pożaru, zaś wyroby o klasie A2-s1,d0 wydzielają niewielkie ilości dymu i nie wydzielają kapiących kropli. Izolacje wykonane z wyrobów o klasie reakcji na ogień A1 oraz A2-s1,d0, takie jak np. wełna kamienna, najlepiej spełniają wymagania dla przewodów nierozprzestrzeniających ognia, dlatego znajdują szerokie zastosowanie jako zabezpieczenie ciepłochronne i ogniochronne systemów HVAC.

 

Bezpieczeństwo pożarowe to jeden z najważniejszych aspektów, jakie towarzyszą projektowaniu i wykonywaniu systemów HVAC wewnątrz budynku. Dlatego tak istotnym staje się pełne zrozumienie przepisów określających wymagania dla przewodów nierozprzestrzeniających ognia – tylko w ten sposób unikniemy nieporozumień i błędów już na etapie projektu.

 

 

Robert KOTWAS
Szef Wsparcia Sprzedaży Izolacji Technicznych,
Paroc Polska

 

LITERATURA:

[1] http://www.straz.gov.pl/porady/Sezon_grzewczy_2015_2016

 

 

 

POLECAMY WYDANIA SPECJALNE

  • Pompy ciepła 2023-2024

  • Pompy ciepła 2021-2022

  • Pompy ciepła 2022-2023

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2022

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2023

  • Pompy ciepła 2020-2021

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2020

  • Pompy ciepła 2019-2020

  • Katalog klimatyzatorów typu SPLIT. Edycja 2019

Katalog firm chłodnictwo, klimatyzacja, wentylacja

CHŁODNICTWO: Agregaty (chillery) chłodzone powietrzem, Agregaty (chillery) chłodzone wodą, Agregaty absorpcyjne, Agregaty skraplające, Aparatura kontrolno-pomiarowa, Chłodnice, Chłodnictwo w transporcie, Chłodziwa i nośniki ciepła, Czynniki chłodnicze, Dry-coolery, Drzwi chłodnicze (okucia, akcesoria), Elementy rozprężające, Filtry - osuszacze czynnika chłodniczego, Komory chłodnicze i zamrażalnicze, Kontenery chłodnicze, Maszyny do produkcji lodu (płatkarki, kostkarki), Materiały termoizolacyjne, Meble chłodnicze i zamrażalnicze, Monobloki chłodnicze, Odolejacze, separtory, Oleje sprężarkowe, Płyty warstwowe, Pompy cyrkulacyjne, Silniki, Siłowniki, Sprężarki chłodnicze, Tunele mroźnicze (kriogeniczne), Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Urządzenia rozmrażające, Wieże chłodnicze, Wyłączniki i przekaźniki czasowe, Wymienniki ciepła (parowacze, skraplacze), Wymienniki płytowe, Zasobniki chłodu, Zawory, Zespoły spręzarkowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

KLIMATYZACJA i WENTYLACJA: Aparatura kontrolno-pomiarowa, Aparaty grzewczo-wentylacyjne, Centrale klimatyzacyjne monoblokowe, Centrale klimatyzacyjne rooftop, Centrale klimatyzacyjne sekcyjne, Chłodnice/nagrzewnice kanałowe, Czerpnie i wyrzutnie, Filtry powietrza, Kanały wentylacyjne, Klapy ppoż. (oddymiające, odcinające), Klimakonwektory, Klimatyzacja samochodowa, Klimatyzatory kompaktowe (przenośne, okienne), Klimatyzatory split, Klimatytory multi splity, Kolektory słoneczne, Kratki, nawiewniki, dysze, Kurtyny powietrzne, Materiały termoizolacyjne, Nasady kominowe, wywietrzniki, Nawilżacze (parowe, zraszające, ultradźwiękowe, komory zraszania), Oczyszczacze powietrza, Odciągi miejscowe, Okapy kuchenne, Osuszacze powietrza, Pompy ciepła, Pompy cyrkulacyjne, Przepustnice, Rekuperatory i regeneratory do odzysku ciepła, Siłowniki, Stropy, belki chłodząco-grzejące, Systemy Super Multi, Szafy klimatyzacji precyzyjnej, Tłumiki hałasu, Układy i aparatura regulacyjna, zabezpieczająca i nadzorująca, Wentylatory dachowe, Wentylatory oddymiające, przeciwwybuchowe, chemoodporne, Wentylatory osiowe, Wentylatory promieniowe, Wentylatory strumieniowe (oddymiające), Wymienniki gruntowe, Pozostałe akcesoria, Projektowanie, badania, doradztwo techniczne, certyfikacja.

MATERIAŁY, NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, AKCESORIA: Izolacje akustyczne, termiczne, Materiały i przyrządy lutownicze i spawalnicze, Materiały uszczelniające, Narzędzia, Rury, kształtki, akcesoria, Urzadzenia i środki czyszczące, Urządzenia do inspekcji i czyszczenia systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych, Urządzenia do usuwania i napełniania instalacji chłodniczych; recyklingu czynników chłodniczych, Wibroizolacje, Zamocowania i tłumiki drgań.

INNE: Zrzeszenia i organizacje, Oprogramowanie komputerowe, Portale internetowe, Targi, wystawy, szkolenia.