Rys. 8. Prawidłowe syfonowanie parownika orazpodłączenie zaworu rozprężnego

Rys. 9. Prawidłowy montaż czujnika termoelementu

Rys. 10. Elektroniczny manometr fi rmy Rothenberger

O ile sprawa syfonowania jest jasna i oczywista, o tyle kwestia spadku rurociągu ssawnego nie jest już tak prosta. To, że rurociąg ssawny ma być prowadzony ze spadkiem, znajdziemy w każdej publikacji. To, że spadek ma wynosić 0,8%, też jest elementem niepodlegającym dyskusji. Więc w czym problem? W kierunku spadku. W jednych publikacjach możemy spotkać informację, że spadek ma być w kierunku sprężarki, a w innych, że w kierunku parownika. Ja już wcześniej pisałem, że spadek ma być w kierunku sprężarki. Dlaczego? Bo olej ma w trakcie postoju spływać do sprężarki. Przeciwnicy tego kierunku mówią, że również ciekły czynnik będzie spływał do sprężarki, dlatego zalecają kierunek przeciwny. Jeżeli jednak wykonamy syfonowanie przy każdym parowniku, jak i również wykonamy syfonowanie na podejściu do sprężarek, możemy być spokojni, że jeżeli nawet ciekły czynnik będzie spływał w kierunku sprężarek, to i tak do nich się nie dostanie w trak-cie postoju. Zresztą już pisałem, że ciekły czynnik w sprężarce na postoju jest bardzo łatwy do wyeliminowania.

Kolejnym elementem, który może powodować zalewanie sprężarki ciekłym czynnikiem jest zawór rozprężny. Nieprawidłowy dobór, jak i nie prawidłowy montaż może powodować zalewa-nie sprężarki ciekłym czynnikiem. O samym zaworze rozprężnym, sposobie jego doboru oraz montażu będzie w innym artykule, który jest już w przygotowaniu. Dlatego też nie będę się tutaj na ten temat rozpisywał, zwrócę tylko uwagę, by zarówno wyrówna-nie, jak i czujnik termoelementu montować zgodnie z podstawowymi zasadami, pokazanymi na rysunku 9. Oczywiście, zalewanie sprężarki może być spowodowane nie tylko złym doborem lub montażem zaworu rozprężnego, ale też jego awarią. Najczęściej jednak uszkodzeniu w zaworze rozprężnym ulega termoelement, a efektem jego uszkodzenia jest znaczne przymkniecie się zaworu rozprężnego aż po jego nawet całkowite zamkniecie. A w ta-kim przypadku nie ma ryzyka zalania sprężarki. Zanieczyszczenia wewnątrz instalacji, woda zamarznięta na zaworze rozprężnym, uszkodzenie mechanizmu dyszy – to są elementy, które mogą spowodować, że zawór będzie podawał więcej czynnika, niż może go odparować w parowniku, co spowoduje zalanie sprężarki ciekłym czynnikiem, ale są to coraz rzadziej spotykane awarie. Duża kultura i czystość montażu oraz dokładne osuszanie układu po-woduje, że ten typ awarii odchodzi do lamusa.

Dokładny dobór zaworu rozprężnego nie gwarantuje prawidłowej pracy układu, dopiero dokładna jego regulacja zapewnia pełnię sukcesu. Ale tu ważna uwaga – jeżeli nie umiemy tego robić, nie mamy doświadczenia i odpowiedniej wiedzy, nie czuje-my się na siłach – nie dotykajmy zaworu rozprężnego. Zostawmy jego ustawienie na zgodne z fabrycznym, a jeżeli układ nie pracuje prawidłowo, poprośmy kogoś o pomoc i odpowiednie szkole-nie. Postęp technologii jednak i w tym bardzo delikatnym temacie znacznie ułatwia nam pracę. Bardzo przydatnym urządzeniem do ustawiania zaworów rozprężnych jest elektroniczny manometr. Pozwala on na pomiar równocześnie zarówno ciśnienia parowania, jak i również temperatury parowania. Dodatkowo, dzięki zaawansowanemu programowi, pozwala na bieżące oblicza-nie aktualnego przegrzania, i to z uwzględnieniem bardzo wielu czynników chłodniczych. Manometr firmy Rothenberger (rys. 10.) ma w swojej pamięci parametry ponad 60 różnych czynników chłodniczych, co sprawia, że jest to bardzo przydatne urządzenie do ustawiania zaworów rozprężnych dla bardzo wielu aplikacji i układów. Dodatkowo czujnik temperatury w formie przylgowe-go klipsa nie tylko znacznie ułatwia korzystanie z tego urządzenia, ale też znacznie zwiększa jego dokładność.

Sprężarka może być zalewana ciekłym czynnikiem także na skutek złego odbioru ciepła. Zły odbiór może wynikać z wadliwego przepływu jednego z mediów. W przypadku czynnika chłodni-czego, często zakłócenia wynikają z zalegania oleju w parowniku. Jest to efekt nieprawidłowego wykonania instalacji, a w efekcie sprężarka może zostać uszkodzona przez ciekły czynnik, albo przez nagle powracającą dużą ilość oleju. Nie my jednak będzie-my mieli możliwość wyboru w takim przypadku, który z wariantów uszkodzi sprężarkę.